ramazan sofralarinin vazgecilmez tatlari

KONYA||Selçuklu`ya uzanan yemek kültürüyle önemli zenginlige sahip Konya`da sahur ve iftar sofralari su böreksiz olmuyor.||Türk mutfagi uzmani Nevin Halici`nin verdigi bilgiye göre Konya`da, iftarda aksam namazi öncesi ve sonrasi olarak 2 sofra kuruluyor. Iftarda öncelikle mideyi ana yemege alistirmak için küflü ve tulum gibi peynir çesitleri, reçel, sucuk, pastirma, yogurt, iftar köftesi, hurma, zeytin ve zemzem suyu gibi iftariyelikler yeniliyor.||Küçük siniye ``resim gibi`` dösenip küçük tabaklarda getirilen iftariyelikler yenildikten sonra genelde aksam namazi kilinip ardindan ana yemege geçiliyor.||Ana yemege yogurt çorbasiyla baslaniyor. Ardindan patlicanli bütümet, yaprak sarmasi, hosaf, yogurt, yaz dolayisiyla salata, pilav, su böregi yeniliyor. Sonra güllaç basta olmak üzere baklava ve kadayif gibi tatlilar geliyor.||Konya`da ramazanda su böreksiz sofra olmuyor. Su böregine hosaf eslik ediyor.||Peynir ve maydanozlu eriste de sahurun vazgeçilmez yemekleri arasinda.||Son yillarda birçok ailenin sahurda kahvalti yapmaya baslamasiyla eriste tüketiminin azaldigi, hosafin yerini çayin aldigi gözleniyor.||KARAMAN`DA SAKALA SÜNEN ÇORBASI VE CALLA||Karaman`da, iftarda toyga, bamya, sakala sünen, yogurt ya da tarhana çorbasindan biri mutlaka bulunuyor.||En fazla, eriste ve mercimekle yapilan özgü sakala sünen çorbasi tüketiliyor. Mevsim sebze yemekleri, yaprak sarmasi, salatalar ve et yemekleri de iftarin vazgeçilmezleri arasinda.||Yazin, toprak tavalarda patlican ve kuzu etinden yapilan calla mutlaka pisiriliyor. Firinlarda kömür atesinde pisirilen calla, kentin geleneksel yemegi olarak biliniyor.||Iftarda salataya da mutlaka yer veriliyor. Tatli olarak ev kadinlarinin yaptiklari baklavalar tüketiliyor.||Sahurda genellikle sac böregi, pilav ve kahvalti tercih ediliyor.||AKSARAY`DA YUMURTALI, TAHINLI PIDE||Aksaray`da çorba, etli ve sebzeli yemeklerin bulundugu iftar sofralarinda ise ramazan pidesi olarak sade yerine genellikle yumurtali ya da tahinli pide yer aliyor.||Et ve süt üretiminin fazla olmasi nedeniyle iftar sofralari et ve süt ürünleriyle süsleniyor. Sofralar salatasiz olmuyor.||Sahurda sac böregi, eriste ve pilav ile kahvalti sofralarda yerini aliyor.||EDIRNE`DE OSMANLI SARAY VE BALKAN MUTFAGI ETKISI||``Yemek Kültürümüz`` kitabinin yazari Müserref Gizerler`in verdigi bilgiye göre Edirne`de, iftar ve sahurda mideyi rahatsiz etmemesi ve tok tutmasi dolayisiyla tarhana çorbasi tercih ediliyor.||Kulaktan kulaga yayilarak günümüze kadar gelen Osmanli saray ve Balkan mutfaginin etkisinin görüldügü kentte, etlilerde damat paçasi, ciger sarma, Çerkez tavugu, kuskus kapamasi, yufkali pilav, Rumeli lokmasi, salma, kiymali saray pidesi, kandilli mantisi aranan yemekler arasinda.||Hamur islerinde piruhi, bulgurlu kol böregi, kaçamak, etli kandilli mantisi, hindi dolma, bulgurlu ve eksimikli kol böregi, kesme, tarhana bulamaci; tatlilarda ise dilber dudagi, sargi burma, pelte pesim, zerde, nisasta helvasi, Selanik tatlisi, keçi patisi, peynir tatlisi, hösmerim, kasik helvasi, nisan kurabiyesi sofralari süslüyor.||Bu yemeklerin bir bölümü ramazan süresince lokantalarca da servis ediliyor.||Selimiye Camisi`ni ziyaret edenlerin birçogu, iftarini Edirne`nin meshur tava cigeriyle yapiyor.||TEKIRDAG`DA ÖZEL NOHUTLU PIDE||Ramazanda Tekirdag`da, özel nohutlu pide gelenegi köylerde yasatiliyor.||Özel olarak hamurdan yapilan ve kurutulan eristeler de sofralardaki yerini aliyor. Dügün çorbasi da ramazan sofralarinin vazgeçilmezlerinden.||Tavuk veya et suyundan yapilan sehriye çorbasi ve dügün çorbasi, iftar sofralarinin degismezleri arasinda yer aliyor. Iftarda, misafir varsa menüde mutlaka Tekirdag`in meshur Tekirdag köftesi bulunuyor.||Sahurda evde yapilan ekmekler, körpe dana, kaz eti, kuzu eti karisimindan elde edilen sucuklar, beyaz peynir ile visne, kayisi, çilek reçelleri, yumurtali, susamli çörek otlu pideler, etli ve sebzeli yemekler, pilav, makarna, eriste, börekler tercih ediliyor.||Tatli olarak yassi veya tel kadayif ile güllaç sofralardaki yerini aliyor.||KIRKLARELI`NDE TANDIRDA PISIRILEN ÇÖREK||Kirklareli Kültür ve Turizm Müdürlügünde görevli arastirmaci Zekeriya Kurtulmus`un verdigi bilgiye göre kentte, ramazanin ilk gününde komsu ve yakinlara, tandirlarda pisirilen çörek ve ekmekleri dagitiliyor. Ancak bu gelenek, evlere giren elektrikli ekmek yapma makineleri nedeniyle yavas yavas unutulmaya yüz tutmus durumda.||Ramazan sofralarinin vazgeçilmezi hamurdan yapilan umaç çorbasi, közlenmis patlican ve çesitli sebze katkili papaz yahnisi.||Sahura genellikle hafif yiyeceklerle kahvalti yapilarak baslaniyor. Iftarda önce çorba, ardindan kuru fasulye, mercimek, nohut, degisik patlican yemekleri, çesitli dolmalar, etli yemeklerden birisi veya birkaçi, ardindan ispanak böregi, kabak böregi, kalin kiyi (kiymali ve soganli börek), sogan böregi, su böregi, süt böregi ve mantilar tercih ediliyor.||Kirklareli`nin kendine has içecegi hardaliye (üzüm sirasi), iftar ve sahur sofralarinda, ferahlik vermesi açisindan mutlaka yer aliyor.||Yemeklerden sonra midenin siskinligini almasi için erik, kayisi, ayva pestilleri, visne, kizilcik, kuru üzüm, elma, armut, ahlat, kayisi, erik hosaflari tercih ediliyor.||SIVAS`TA SU BÖREGI VE HURMA TATLISI||Sivas`ta, iftar sofralari çorbalar, sebzeli et yemekleri, börek ve tatlilarla zenginlestiriliyor.||Ramazanda agirlikli olarak sebze ve et yemekleri yapiliyor. Daha çok yesil, kirmizi mercimek, pancar çorbasi, kesme çorbasi (hamur çorbasi), tarhana, salgam, patates, sehriye, mercimek, bulgur, dügülcek çorbalari tercih ediliyor.||Kadinlar iftar için özellikle yaprak ve lahana sarmasi, dolma, köfte, kizartma köftesi, yöreye özgü kadinbudu köfte, sulu köfte (bulgurlu köfte), mirik köftesi (etsiz), yahni ve mihlamaya agirlik veriyor.||Bulgur, pirinç, yöreye özgü kuskus, eriste pilavlari degisik lezzet ve görünümde, sofralarda yerini aliyor.||Su, köylü, yufka, tel ve yarimca börekleri tercih ediliyor.||Vazgeçilmez tatlilar ise baklava, hurma, tava hurmasi, sarigi burma, kirim baklavasi, kadayif, yufka böregi, helva, incir dolmasi, balli börek ve güllaç olusturuyor.||Kadinlar, lezzeti ve yapiminin kolayligi nedeniyle Sivas`a özgü hurma tatlisini tercih ediyor. Hurma tatlisi için yarim paket margarin, 1 çorba kasigi tereyagi, 1 çay kasigi karbonat, 1 fincan su, 3 su bardagi un, yarim limonun suyu, 3 su bardagi seker, 1/4 limon suyu, 3.5 su bardagi sudan olusan malzemeler hazirlaniyor. Orta boy tencerede 125 gram margarin ve 1 çorba kasigi tereyagi eritilip, içine un ilave ediliyor. Karbonat, limon suyu ve 1 fincan suda eklendikten sonra tüm malzemeler, el veya tahta bir kasikla yogrularak birbirine karistiriliyor. Malzemeler iyice yumusayip, kulak memesi yumusakliginda hamur haline gelince içinden kasikla ceviz büyüklügünde parçalar alinip elle yuvarlaniyor.||Kasnak üzerinde yassi köfte biçimi verilen hamur, yaglanmis bir firin tepsisine yan yana diziliyor. Hurma tatlisi orta dereceli firinda 45 dakika veya tatlilar altin sarisi renk alana dek pisiriliyor. Serbet için gereken su ve sekeri bir tencereye aliniyor. Kaynamaya basladiktan sonra limonu sikilip, tencere ocaktan aliniyor. Serbeti tatlinin üzerine dökülüp, bir süre bekletildikten sonra tatli serbeti iyice emdikten sonra servis yapiliyor.||KAYSERI||Kayseri`de, iftarda et ve hamur isi, sahurda hamur isi agirlikli yiyecekler tercih ediliyor.||Sofralarda, iftarlik olarak sucuk içi veya sucuk, az yagli pastirma, çömlek veya tulum peyniri, hurma, siyah zeytin, salatalik tursusu, tahin-pekmez ve salata yer aliyor.||Kesme çorba veya un çorbasi, etli pirinç pilavi, etli yaprak sarmasi, etli patlican güveci, etli lahana sarmasi, el yapimi tereyagli makarna (asmakarna), bamya, peynirli su böregi, kiymali su böregi, nevzine tatlisi, sütlaç, Kayseri mantisi, tepsi mantisi ve yaglama tercih ediliyor.||Hafif yiyeceklerin öne çiktigi sahurda kete ve katmerin yani sira mutlaka kayisi veya üzüm hosafi bulunuyor.||ADANA||Adana`da ramazan sofralarinin vazgeçilmezleri arasinda, kebabin yani sira içli köfte, ``anali kizli``, ``yüksük çorbasi``, ``mahluta`` ve ``dul avrat çorbasi`` bulunuyor. Hafif yemek isteyenler ``babagannüç`` adiyla bilinen patlican salatasini tercih ediyor.||Iftar sofralarindaki yöresel yemeklerin basinda, un ve yumurta karisimli hamur yogurulup küçük parçalar halinde yuvarlak olarak kesilip, tuz, salça ve erik eksisi eklenerek findik büyüklügünde kiyma et köftesi ile yapilan yüksük çorbasi geliyor. Bu çorba, manti gibi hazirlanip nohutla pisirilerek servis yapiliyor.||``Dul avrat çorbasi``, yesil mercimek, nohut ve limonla, mahluta çorbasi da kirmizi mercimegin suyla kaynatilmasiyla yapiliyor. Mahluta çorbasi, kivama geldikten sonra ayri bir tavada kizartilan sivi yagin içerisine kirmizi pul biber atilarak kizartiliyor. Çorbanin tabaklara konulmasindan sonra kizartilmis yag, üzerine kasikla dökülerek servis ediliyor.||Küçük boyutlarda yapilmis içli köfte ile köftenin dis malzemesinin avuç içinde yuvarlanmasi sonucu elde edilen küçük toplarin salçali, baharatli suda kaynatilmasiyla yapilan ``Anali kizli`` da Adana yaygin olarak tüketiliyor.||Zeytinyaginda çok az kavrulan sogan ve salçaya küp halinde kesilen kabaklarin eklenmesiyle su eklenerek pisirilen kabak çintmesi ise bol baharat ve üzerine sarimsakli yogurt eklenip, sivi yagda kirmizi pul biberle hazirlanan sos dökülerek servis yapiliyor.||Siyah havuçtan yapilan salgam, sofralardan eksik olmuyor. Böbreklere iyi geldigi belirtilen salgam, lokantalarin yani sira caddelerde özel kiyafetli saticilar tarafindan, sicaktan bunalan ve serinlemek isteyenlere ikram ediliyor.||Karakus tatlisi, elde açilmis birkaç kat ince hamur, kaba dövülmüs ceviz ve biraz da toz sekerden olusuyor. Kalori problemi olmayanlar, nar gibi kizarmis, bal rengindeki halka tatliyi iftar sofralarindan eksik etmiyor.||HATAY`DA ARAP VE FRANSIZ MUTFAGI ETKISI||Hatay`da Arap ve Fransiz mutfaginin etkisinin de görüldügü zengin bir yöresel yemek kültürü bulunuyor.||``Anali kizli`` çorbasindan, cevizli biberi, yesil zeytin ve kekik salatasi, humusu, küflü çökelegi ve bakla ezmesi, oruk olarak da adlandirilan içli köftesi ramazan sofralarinin vazgeçilmezleri arasinda yerini aliyor.||Ramazan sofralarinda mutlaka humus bulunuyor. Bu yemek için nohut, bir gece önce islatilip tencerede çok iyi pisinceye kadar haslaniyor,suyu süzülüyor. Nohudun zari soyularak püre haline getiriliyor; tahin, limon, sarimsakla servis tabagina yayilarak konuluyor. Üzerine domates, tursu, zeytinyagi ve maydanozla süslenerek servis ediliyor.||Etli asür için, bugday bir gece önce suda bekletilerek açilmasi saglaniyor, yagsiz parça et ile bugday bir saat tencerede kaynatiliyor. Tahta kasikla özlesinceye kadar dövülüyor. Baska bir kapta kizartilan yag, yemegin üzerine dökülüp üzerine baharat atilarak ikram ediliyor.||Yörenin ana yemeklerinden tepsi kebap yapiminda ise kiyma et, maydanoz, sarimsak, kirmizi taze biber kiyilip tepsiye yayilarak konuluyor. Tepsinin tümü etle kaplandiktan sonra üzerine suda eritilmis salça dökülerek firina veriliyor.||Hatay`in yöresel tatlisi peynirli künefe için, tepsiye ince sekilde tel kadayif dizilip ortasina tereyagi konuluyor. Arasina ufalanmis taze peynir yerlestirilerek künefenin diger yarisiyla üstü kapatiliyor. Kuvvetli atesin üzerinde hafif hafif döndürülerek alti pembelestikten sonra sicak surup dökülerek üzerine fistik ezmesi konuluyor.||Kabak tatlisi, peynirli irmik helvasi, hurmali kurabiye de iftar sofralarinda tatli olarak tüketiliyor.||MERSIN`DE TANTUNI VE CEZERYE||Mersin`de ramazan sofralarindan eksik olmayan yöresel yemeklerin basinda tantuni geliyor. Tosun etinin biçakla ve kusbasi etin dörtte bir oraninda dogranmasiyla elde edilen etin tavada pisirilmesiyle yapilan tantuninin lezzeti, tavaya dökülen su, yag ve baharatin kivaminin iyi ayarlanmasiyla ortaya çikiyor. Somun, açik ve lavas ekmek arasina konulan tantuni, domates, yesillik, sogan ve baharat eklenerek servis ediliyor.||Yemek öncesi, yöreye özgü ``yüksük çorbasi`` içilerek mide rahatlatiliyor. Un, kiyma, yag katilarak manti gibi hazirlanan yüksük çorbasi, pismis nohut ve baharatlarin eklenmesiyle servis ediliyor.||Genellikle kerebiç tatlisi tüketiliyor. Irmik, ceviz veya Antep fistigi ile sekerden yapilan kerebiç, çöven otundan elde edilen süt görünümlü köpükle ikram edilerek ayri bir lezzete bürünüyor.||Yemeklerden sonra ayrica, farkli bir lezzet sunan havuç, toz seker, bisküvi, ceviz veya Antep fistiginin yani sira Hindistan cevizinin karisimi ile elde edilen cezerye sofralari süslüyor.||MALATYA`DA BULGURDAN 130 ÇESIT KÖFTE||Bol miktarda tahil tarimi yapilan Malatya`da bulgur ve et ramazanin vazgeçilmezleri arasinda yer aliyor.||Bulgurdan 130 çesit köfte yapilan kentte ramazan boyunca ``içli köfte``, ``yuvarlama köfte``, ``anali kizli``, ``dolma``, ``lahana sarmasi`` gibi bulgur ve etin birlesiminden ya da bulgur ve etin yogrulmasindan yapilan yemekler ilk sirada geliyor.||Iftardan sonra çaya, pasta börek gibi hamur isleri eslik ediyor, sahurda kahvalti türü hafif yemekler sofralari süslüyor.||Mütevazi sofralar bulgur pilavi ve bir çesit yemekten olusurken; misafirlerin davet edildigi zengin sofralarda ``anali kizli``, ``dolma`` ve ``içli köfte`` bulunuyor.||Ramazan sofralarinda lahmacun da tercih ediliyor. Yemeklerin vazgeçilmez içecegi ise ayran.||Tatli olarak tel kadayifi ve baklava tercih ediliyor.||SAKARYA`DA ÇORBA VE HAMUR ISI YEMEKLER||Sakarya`da ve ilçelerinde Ramazan`a özgü yemeklerin basinda çorbalar ve hamur isi yemekler geliyor.||Kültürel Renkleriyle Sakarya kitabinin yazari Sosyolog Ali Aktas`in verdigi bilgiye göre, kentte iftar sofralari birbirinden lezzetli özel tatlilarla donatiliyor.||Iftariyeliklerle baslayan iftar yemeginde sofralarin vazgeçilmezleri et ve tavuk suyuyla hazirlanan dügün, mercimek, yogurt ve pirinç çorbalari.||Kuru meyvelerden yapilan hosaflar, kat kat yufkadan olusan baklava, kazandibi, kabak tatlisi, keskül ve ramazana has bir tatli olarak bilinen gül kokulu güllaç ise iftar sofralarinin vazgeçilmez tatlilari arasinda yer aliyor. Içecek olarak, serbet ve suruplar, boza ve salep tercih ediliyor.||Kente özgü yemekler arasinda ramazan pidesi, üre, nazli, çizleme, haslama, cevizli lokum, sütsüz ve sütlü umaç çorbasi, un çorbasi, sütlü çorba, kesme çorba, dimbil çorbasi, dartili keskek hodan (kaldirek), ergümeci yahnisi, efelek öne çikiyor.||Tarakli`da dogup büyüyen Marmara Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Erkal ise ilçede halkin iftar sofralarinda akrabalariyla bir araya gelerek agaçtan yapilan kasiklarla yemek yediklerini belirtti.||Çorbalarin iftar sofralarinin vazgeçilmezlerinden oldugunu anlatan Erkal, daha çok mercimek ya da maydanozlu sehriye çorbasinin tercih edildigini söyledi. Erkal, iftariyeliklerin rendelenmis peynir, zeytin, reçel ve hurmadan ibaret oldugunu, Tarakli`ya özgü köpük helvasi denilen helva çesidinin sofralarin vazgeçilmezlerinden oldugunu anlatti.||Erkal su bilgileri de verdi:||``Ramazan sofralarimizda mutlaka bir etli yemek olur. Bu, nohutlu et ya da etli patlicandir. Peynirli yufka böregi ya da ispanakli börek de yenilir. Pilav da her sofrada yer alir. Sofralardaki hosaflar ise erikten yapilir. Bu komposto çesidi yapilirken Tarakli eriginden faydalanilir. Çünkü Tarakli erigi sicak suya atildigi zaman çabucak dagilmaz. Tatli olarak da baklava, sekerpare ya da kadayif tercih edilir.``||ANTALYA`DA RAMAZAN POGAÇASI VE BAL KABAGI||Antalya`nin geleneksel lezzetlerinden ramazan pogaçasi yavas yavas unutulurken, bal kabagi tatlisi, sofralari süslemeye devam ediyor.||Kentin ilk turist rehberlerinden ve yerel tarih arastirmacisi Hüseyin Çimrin, ramazanin simgesel iki yiyeceginin pide ve pogaça oldugu söyledi.||Çimrin, ramazan pidesinin, Türkiye`nin her yöresinde bilindigini Antalya`nin ramazan pogaçasinin yalniz Antalya`ya özel oldugunu anlatti.||Susamyagi, un, toz seker, tarçin, çam sakizi ve tereyagi gibi malzemelerin kagit üzerine dökülerek firinda tavalar içinde pisirilmesiyle ortaya çikan ramazan pogaçasinin, yalniz Antalya`da yapildigini belirten Çimrin, ramazan pogaçalarinin kentte çok ünlü oldugunu aktardi.||Profesyonel Mutfak Yöneticileri Dernegi Baskani Ali Riza Dölkeles de Akdeniz Bölgesi`nde ramazanda mutlaka bal kabagi tatlisi oldugunu söyledi.||SAMSUN||Samsun, Ordu, Amasya ve Sinop gibi Orta Karadeniz illerinde ramazan öncesinde imece usulü açilan yufkalar, iftar ve sahur sofralarinin vazgeçilmez lezzetleri arasinda yer aliyor.||Bölgede, ramazandan yaklasik 15 gün önce baslayan hazirliklarda yufkanin yani sira eriste ve manti da ramazanlik olarak hazirlaniyor.||Samsun`da ramazan sofralarinda mutlaka iftariyelik bulunuyor.||Hurma, zeytin, pastirma, tulum peyniri, bal, tereyagi gibi iftariyeliklere yöreye göre badem, kuru üzüm ve ceviz de ekleniyor. Sicak pide ise ana yemek öncesinde iftariyeliklerle birlikte sunuluyor.||Ana yemek öncesinde sunulan çorbanin ardindan et ve sebze yemekleri ile börek ve tatli geliyor.||Kirsal kesimlerdeki toplu yemeklerde ise yöreye özgü keskek, tirit ve yahni ile karalahanadan yapilan yemekler basi çekiyor.||Yufka tatlisi ile güllaç da sofralara lezzet katiyor.||AMASYA`DA EV ERISTESI, ÇILBIR ÇORBASI||Amasya`da, iftariyelikle oruç açildiktan sonra ana yemege geçiliyor.||Ev eristesi, çilbir çorbasi, bakla dolmasi ve etli bamya gibi yöresel yemeklerin yani sira çesitli et ve sebze yemekleri sofralari süslüyor.||ORDU`DA YUFKADAN YAPILAN BÖREK ÇESITLERI||Ordu`da ise genellikle Dogu Karadeniz yöresine özgü yemekler tercih ediliyor.||Yufkadan yapilan börek ve çesitli hamur islerinin yani sira pancar (karalahana) çorbasi, misir çorbasi, dible iftar sofralarini süslüyor.||Sahurda ise bisi olarak bilinen hamur isi ve kahvaltilik tercih ediliyor.||SINOP`TA MISIR ÇORBASI||Sinop`ta, hurma, zeytin ve kuru üzüm gibi iftariyelikle iftar ediliyor.||Ardindan ev yapimi misir çorbasi ile sebze ve et yemeklerine geçiliyor.||Tatli olarak, yufka tatlisi, burma ve güllaç tercih ediliyor.||TRABZON-RIZE-GIRESUN-BAYBURT||Dogu Karadeniz`de ramazanla birlikte sofralardaki yemek çesitliligi artiyor. Gümüshane ve Artvin`de eriste ve silor, Giresun, Rize ve Trabzon`da ise yufka açiliyor.||Ramazana 10-15 gün kala ev hanimlari kapilarinin önlerinde imece usulüyle silor ve eriste yapiyor. Her gün bir komsularinin silor ve eriste ihtiyacini karsilayan kadinlar, önce un, tuz ve suyla hamur yapiyorlar. Hazirlanan hamuru, yumruk büyüklügünde bölerek 30 dakika dinlendiren kadinlar, oklavayla hamuru inceltip yufka haline getiriyor.||Yufkalar tek tek rulo yapiliyor. Bu yufkalar eger silor yapilacaksa bir lokma büyüklügünde, eriste yapilacaksa da daha ince kesiliyor.||Kesme isleminin ardindan silorlar tepsiye düzgün bir sekilde diziliyor. Eriste de yine tepsiye konularak firinda pisiriliyor. Bir süre sonra silorlarin üzerine bir miktar yogurt ve tereyagi ilave edilerek tekrar firina veriliyor. Bes dakika firinda bekletildikten sonra sicak servis yapiliyor.||Giresun`da yufkanin yani sira yine imece usulüyle makarna, güllaç ve tel kadayif hazirlaniyor. Basta kizilcik olmak üzere mevsimlik meyvelere göre reçel ve pekmez yapiliyor. Kizilcik reçeli, ramazanda su katilarak çirpilir ve yöre insaninin tabiri ile `nerdek` yapilarak içilir.||Bayburt`ta ise ramazana özgü olarak su böregi, süt tatlisi ve Bayburt tava yapiliyor.||Rize Belediyesi Etnografya Müzesi ve Yöresel Yemekler Lokantasi Müdürü Muhammet Demir, son yillarda ramazanda sofralardaki yemek çesitlerinin arttigini, özellikle muhlama, kara lahana sarmasi, tursu tava ve harman çorbasinin sofradaki yerini aldigini belirtti.||Ramazan sofralarinin vazgeçilmezi harman çorbasinin nane, kirmizi biber, çesitli baharaklar, misir, barbunya, sivri biber ve tereyagindan yapildigini söyledi.||Demir, lahana ve misir yemeklerinin her zaman sofralarin bas taci oldugunu söyledi.||ZONGULDAK`TA UGMAÇ ÇORBASI, EKSILI VE SIRKELI KÖFTE||Zonguldak kent merkezinde unutulmaya yüz tutan bazi yemekler, ramazanda kirsalda oturanlarin sofralarini süslüyor.||Kirsal kesimde oturanlarin sofralarini özellikle ``ugmaç çorbasi``, ``eksili ve sirkeli köfte``, ``pelvaza``, ``kabak gözlemesi``, ``yagli hosaf``, ``misir keskegi`` ve ``beyaz baklava`` türü ürünler süslüyor.||BARTIN`DA PIRINÇLI MANTI||Bartin`da, ramazanda sofralarin vazgeçilmezleri arasinda ``pirinçli manti``, ``pumpum çorbasi``, ``yumurtali isbut``, ``kabak burmasi``, erik, ayva, elma, çilek ve visne kompostolari ile baklava yer aliyor.||KARABÜK`TE GÖZLEME, SAFRANBOLU BÜKNESI||Karabük`te, özellikle bazi ilçe, belde ve köy halkinin sofralarinin olmazsa olmazlari arasinda yer alan damak tatlari arasinda ``gözleme``, ``Safranbolu bükmesi``, ``kara mancar``, ``yaprak dolmasi``, ``ev makarnasi ve baklavasi``, ``bazlama``, ``su böregi``, ``perohi`` ve haluska`` yer aliyor.||SANLIURFA||Türkiye`nin zengin mutfak kültürüne sahip kentlerinden Sanliurfa`da iftarlarda mercimek çorbasi, lahmacun ve çig köfte gibi yemeklerle künefe ve sillik gibi tatlilar daha çok tercih ediliyor.||Etli yemeklerin ön planda oldugu kentte et, pancar, nohut, bulgur ve çesitli sebzelerin yogrulmasiyla hazirlanan ve sarimsakli yogurtla servis edilen ``Borani``, özel günlerde konuklara ikram edilen en önemli yemeklerden biri.||Geçmisi Hazreti Ibrahim dönemine kadar dayandirilan çig köfte ile lahmacunun yani sira ramazanda kazan ve tepsi kebabi, içli köfte, sikma, Siverek eksisi ile sade, patlicanli, domatesli ve soganli kebap çesitleri ramazanin vazgeçilmezleri arasinda yer aliyor.||Yemeklerin yaninda ikram edilen ve sebzelerin ezilmesiyle hazirlanan ``Bostana`` ise iftar sofralarinin meshur salatalarindan.||Iftarda yemeklerin ardindan konuklara, fistikli ve cevizli künefe, ``sillik tatlisi`` veya pekmezin susam ve çesitli baharatlarla kaynatildiktan sonra kurutulmasiyla hazirlanan ``küncülü akit`` gibi tatlilar ikram ediliyor.||Ramazanin son günlerinde ise mahalle firinlarinda bayrama hazirlik olarak hemen hemen her ev için, tatli bir pasta çesidine benzeyen, ``külünçe`` hazirlaniyor.||HAKKARI`DE RAMAZAN ÇÖREGI||Hakkari`de ramazan öncesinde tandirda pisirilen ramazan çöregi, halkin vazgeçemedigi lezzetler arasindaki yerini koruyor.||Kadinlarin bir araya gelerek hazirladigi ramazan çöregi, hemen her evde sahurda tüketiliyor.||Bu çörek, hamuru hazirlandiktan sonra tandirda pisiriliyor. Her aileye ramazan boyunca yetecek kadar pisirilen çörekler, evin isi ve nem almayan bölümünde özenle saklaniyor.||DIYARBAKIR`DA KABURGA DOLMASI, IÇLI VE ÇIG KÖFTE||Güneydogu Anadolu Bölgesi`nde kaburga dolmasi, içli köfte, çig köfte gibi büyük emek isteyen iftar sofralarini süslüyor.||Diyarbakirli yazar Esma Ocak`in verdigi bilgiye göre Diyarbakir`da ramazanda iftarda su böregi, kaburga dolmasi, kizartma, pilav, meftuna, çörek, hosaf tüketiliyor, sahurda ise mutlaka sicak yemek yapiliyor.||Modern yasamla birlikte artik gençlerin zahmetli oldugu için yöre mutfagina eskisi kadar ragbet etmemesine ragmen aile büyükleri, kaburga dolmasi, içli köfte, eksili dolma, etli güveç ile patlican, et, domates, sarimsak ve sumak konularak yapilan ``Eksili Metfune``yi iftar sofralariyla bulusturmaya devam ediyor.||Hemen hemen her köse basinda kurulan tezgahlarda yogrulan çig köfte, iftar sofralarinin olmazsa olmazi arasinda yerini aliyor.||SIIRT`TE PERDE PILAVI||Siirt`te ramazanda daha önceki yillarda sahurda mercimek çorbasi ve bulgur pilavi tercih edilirken son yillarda kahvaltilik ürünler tercih edilmeye baslandi.||Özel tencerede kizartilmis bademlerle bezenmis yufkanin içine eskiden keklik eti, simdilerde haslanip kizartilmis tavuk veya hindi eti konularak tas firinlarda pisirilen perde pilavi özenli iftar sofralarinin bas taci.||Yari haslanmis pirinç, kiyma ve bol reyhan konularak yapilan bir tür içli köfte ``kitel`` de iftar sofralarinda tercih edilen lezzetler arasinda bulunuyor.||MARDIN`IN ACISIZ ÇIG KÖFTESI||Mardin Belediye Baskan Yardimcisi Deniz Beseng, kentte mutlaka her sofrada çorbadan sonra tadimlik olarak Mardin çig köftesinin yendigini söyledi.||Köftenin salça ve acili baharatlar konmadan, agirlikli kimyon ve diger köftelik baharatlarin konulmasiyla yogruldugunu ifade eden Beseng, ince yufka arasina yag ve arzuya göre ceviz veya taze peynirin katilmasiyla tavada pisirilen, daha sonra serbete yatirilan katmer tatlisinin da iftar sofralarinin yerini aldigini belirtti.||Beseng, içli köfte (haslama usulu) iskembe dolmasi, kaburga dolmasi eksili dolma, örok (içli köftenin kizartilarak yapilan türü) eksili dolma gibi yöre yemeklerinin ramazan sofralarinda yerini aldigini anlatti.||Batman ve Sirnak`ta da yöreye özgü benzer yemekler yapiliyor.||BITLIS`TE ETSIZ YEMEK YOK||Bitlis Il Kültür ve Turizm Müdürü Hüsnü Isikgör, yöresel yemeklerin özellikle maddi bakimdan masrafli oldugunu ve hemen hemen hiçbir yemegin etsiz yapilmadigini söyledi.||Isikgör`ün verdigi bilgiye göre, Bitlis`te etin mezbahadan çikmasiyla tüketilmesi, çok kisa bir sürede gerçeklesiyor. Mezbahadan kasaplara getirilen et, sogumadan evvel satiliyor. Kesimin üzerinden bir gün geçmisse bu ete ragbet edilmiyor. Kesinlikle soguk hava depolarinda bekletilmis et, halk tarafindan alinmiyor. Etler sabahleyin geliyor, ögleye kadar tüketiliyor. Bir, iki kilo kadar et almak, ayip sayiliyor. Daha çok teke, koyun, sigir ve kismen kuzu eti tüketiliyor.||Türkiye`nin birçok yöresinde bilinmeyen Bitlis mutfagina özgü lezzetler ise sunlar:||Ciger taplamasi, tutmanc asi, sekalok, gilorik, has dolmasi, misevsi, ayran asi, tursu asi, çires çorbasi, kengerli pilav, turslu dolma, findik dolmasi, gari asi, halise, sogan köftesi, çorti taplemesi, gebol, keledos, piçoç, halim asi, yalanci dolma, sille, parpar, salgam yemegi, sogan yemegi, umanç asi, köki, jagli (bir çesit ot) yumurta, cümür, yarma asi, kurut asi, bezirgan çorbasi, kakli pilav, pazik boranisi, cevizli fetir, sor balikli pilav, baklali pilav, içli köfte (Bitlis köftesi), katikli dolma, çorti asi, büryan ve avsor (tuzlu su yemegi).||IZMIR||Izmir`de ramazanda sofralari keskek, kavurmali pilav, etli nohut, zerde, hünkar begendi, hamurlu paça kapamasi, et alti, islim kebabi, tereyagli irmik helvasi ile süslüyor.||Izmir Lokantacilar Odasi Baskani Aykut Yenice, ``Izmir`de özel olarak yapilan sahur ya da iftar yemegi yok. Genelde zeytinyagli yemekler tercih ediliyor ama ramazan ayinda, tokluk hissinin uzun sürmesi için et yemeklerine yöneliniyor`` dedi.||Yenice, özellikle evde yapimi kolay olmayan yemeklerin lokantalarda tercih edildigini söyledi.||GÖRDES`TE GELIN KIZ HELVASI||Manisa`nin Gördes ilçesinde 150 yillik geçmisi olan yöreye has gelin kiz helvasi, ramazanda sofralari süslüyor. Gördes esnafindan Helvaci Ahmet Ugur, bu tatlinin tarihçesinin 3 kusak öncesine dayandigini ve sadece ramazan ayinda yapildigini belirtti. Ugur sunlari söyledi:||``1828 yilinda eski Gördes`te Dogan Hasan Basri Hazretleri tarafindan yapilan Gördes Gelin Kiz Tatlisi sadece Ramazan ayinda ogullari nisanli olanlar tarafindan gelinlerine gönderilmek üzere yapilirmis. Bu tatlidan bir tepsi yapilarak iftar vaktinde nisanli olan geç kizlarin evine götürülürmüs, iftarda yendikten sonra duasi edilip kalan tatli, damat adayina sahurda yedirilirmis.``||Manisa merkezde yasayanlar ise apartman dairelerinde yapamadiklari ramazan yufkasi gelenegini sürdürmek için köylerde yasayan yakinlarindan destek aliyor. Özellikle sahur yemeklerinin vazgeçilmezlerinden olan yufka, hem doyurucu özelligi hem de mideyi rahatsiz etmemesi nedeniyle tercih ediliyor.||AYDIN`DA KESKEK||Aydin`da ramazan aylarinda sofralarda en çok keskek, yuvarlama, yavru kavurma ve sini böregi tercih ediliyor. Özellikle keskek sofra tercihinde bir numarada yer aliyor.||Kiyma, un, karabiber, biber salçasi, kirmizi biber, margarin, sivi yag, et suyu ve tuz karisimiyla yapilan yuvarlama, ramazan sofralarinda yer alirken, tavuk, Bursa biberi, zeytinyagi sogan ve kirmizi toz biberle yapilan yavru kavurma da özellikle bu ay içinde tadina bakilan yemekler arasinda.||Sahurda hem doyurucu oldugu, hem de mideyi rahatsiz etmedigi için, yaninda çay ve ayranla tüketimi tercih edilen sini böregi, kesikli pirasa, isirgan otuyla yarim saatte yapiliyor. Sini böregi, ortasina yogurt dökülerek de yenebiliyor.||Tavuk haslanan suya kavrulmus un ve bol miktarda aci biber konulmasiyla hazirlanan Arapasi çorbasi da Aydin`da ramazan ayinin vazgeçilmezlerinden.||USAK`TA TARHANA VE YUMURTA SIZDIRMASI||Usak mutfaginda bas sirada yer alan tarhana, Ramazan ayinda da sofralardaki yerini koruyor. Özellikle mideyi rahatlatmasi ve besleyici olmasi nedeniyle tarhana her dönem oldugu gibi iftar ve sahur sofralarinin vazgeçilmezleri arasinda yer aliyor.||Kaynayan suya yumurta kirilmasi ve üzerine yogurt dökülmesiyle yenen yumurta sizdirmasi ise özgü yöresel yemeklerden.||Bulgur pilavinin, küçük parçalar halinde kesilmis kuzu ya da keçi cigeriyle karistirilmasiyla yapilan cigerli bulgur da Usak`ta Ramazanda tercih edilen yöresel yemekler arasinda bulunuyor.||DENIZLI||Denizli`de iftar ve sahur sofralarinin bas kösesinde çorbalar yer aliyor. Ilde Ramazandaki en popüler tatlilar, güllaç ve irmik helvasi. Özel yapilan kepekli pide, pastirmali kuru fasulye, rulo köfte, kuzu güveç, keskek üstü tandir, bostan kebap, patlican begendili piliç, balik izgara çesitleri de tercih edilen yemekler arasinda.||ERZURUM||Erzurum`da ramazan ayinda en çok ayran asi çorbasi, yumurtali kiyma, su böregi, yaprak sarmasi, lor dolmasi, cevizli kete iftar sofralarinda yer alan yemekler arasinda bulunurken, kadayif dolmasiz bir iftar sofrasi ise düsünülemiyor.||Erzurum mutfagina damgasini vuran ``kadayif dolmasi`` iftar sofralari için vazgeçilmez olarak görülüyor.||Kültür ve Turizm Müdürü Fikret Öztürk, Erzurum`da iftar sofralarinin özenle hazirlandigini belirterek, ramazan ayi boyunca sofralarda en güzel yemeklere yer verildigini söyledi.||Iftar sofralarinda, hemen hemen her gün özelikle ayran asi çorbasi ve kiymali yumurta ve tatli olarak da kadayif dolmasi bulundugunu anlatan Öztürk, ``Ramazan ayi diger dönemlere göre çok farkli geçer. Es, dost ve akraba ziyaretleri yogun olarak yasanir ve ziyarete gelen misafirlere de özel ikramlarda bulunulur`` dedi.||MUS||Mus`ta Ramazan ayi nedeniyle iftar sofralarini her evde, yöresel yemekler süslüyor.||Kültür ve Turizm Müdürlügünden alinan bilgiye göre, Mus`ta ramazan ayinda Mus köftesi, hazüt dolmasi, kirçikli kalem dolmasi ve Mus Güveci ile keskek, iftar sofralarinin degismez yemekleri arasinda bulunuyor.||BINGÖL||Bingöl mutfaginda yemeklerin çogu bulgur, ayran, süt, et, çökelek ve yenilebilir bitkilerden yapilmaktadir. Kentte gömme, sirin, tutamaç, mastuva, keldos, keskek ve içli köfte ramazan sofralarinda en fazla tercih edilen yemeklerdir.||Tutamaç çorbasi, un, yogurt, kavurma ve tere yagindan, mastuva yemegi pirinç ve ayrandan, keldos ise mayali undan yapilir.||KARS||Kars`ta hangel, sulu köfte, eriste pilavi, eksili et ve elma dolmasi ramazan sofralarinda en fazla tercih edilen yemekler arasinda yer aliyor.||Eksili et yemegi yumurta, domates ve etten, eriste pilavi yesil mercimek ve eristeden, hangel yemegi un, yogurt, sarimsak ve salçadan yapilir.||IGDIR`DA BOZBAS YEMEGI||Igdir`da, iftar soflarinda en önemli yeri bozbas yemegi aliyor. Nohut yahnisi olarak da bilinen yemek, koyun etinden yapiliyor. Ayrica yogurt çorbasi ile börülceden yapilan omaç asi çorbasi da begeniyle tüketiliyor. Iftar yemeklerinde ayrica pirinci kavurmadan yapilan süzme pilav da servis ediliyor.||ERZINCAN-ARDAHAN||Erzincan`da iftar sofralarini genellikle bulgurdan yapilan yemeklerin süsledigi belirtildi.||Edinilen bilgiye göre, ilde ramazanda genellikle yöresel yemekler tüketiliyor. Un çorbasi ve bir çesit bulgurdan yapilan gendime çorbasi ile baslayan iftar yemekleri yaprak sarmasi ve kabaktan yapilan kabak kurusu sarmasi ile devam ediyor. Sofralarda tatli olarak da hosaf yer aliyor.||Ardahan`da ramazan ayinda iftar sofralarini etli yemeklerinin yani sira yöreye özgü hamur isi yemekler süslüyorlar.||Ardahan`da iftar sofralarinin vazgeçilmezleri arasinda katmer ve gevrek ilk sirada yer aliyor. Bir baska hamur isi olan gevrek de ramazan sofralarinin her zaman yer buluyor.||AA

Yemek Odasi Mobilyasi